Công dân giữ quốc tịch Úc có các quyền và nghĩa vụ tương đương nhau, bất kể là công dân theo diện nơi sinh (birth), huyết thống (descent) hay nhập tịch (conferral). Bài viết này tập trung vào Citizenship by Conferral – con đường phổ biến cho thường trú nhân (PR) sau thời gian cư trú hợp lệ tại Úc.
Quyền lợi & Nghĩa vụ của công dân Úc
Khi đã là công dân Úc (bất kể theo diện nơi sinh, huyết thống hay nhập tịch), bạn có cùng quyền và nghĩa vụ như mọi công dân khác.
Quyền lợi
- Tham gia bỏ phiếu trong bầu cử liên bang/tiểu bang/lãnh thổ và trưng cầu dân ý.
- Được xin và sử dụng hộ chiếu Úc.
- Rời Úc và quay về bao nhiêu lần tùy kế hoạch; không còn nỗi lo điều kiện visa khi xuất nhập cảnh.
- Nhận hỗ trợ từ lãnh sự Úc nếu gặp sự cố ở nước ngoài như mất giấy tờ, tai nạn cho tới tình huống khẩn cấp.
- Ứng tuyển vào Australian Public Service (APS) và Lực lượng Quốc phòng Úc (ADF).
- Ứng cử Nghị viện, đăng ký quốc tịch cho con nếu đủ điều kiện.
Nghĩa vụ
- Tuân thủ pháp luật và bỏ phiếu khi có nghĩa vụ.
- Tham gia bồi thẩm đoàn (jury service) khi được triệu tập.
- Bảo vệ nước Úc khi cần thiết theo quy định pháp luật.
Có 3 hình thức trở thành công dân Úc
- Nơi sinh (by birth): Sinh tại Úc và có cha/mẹ là công dân hoặc thường trú nhân Úc
- Huyết thống (by descent): Sinh ở nước ngoài và có cha/mẹ là công dân Úc
- Nhập tịch (by conferral): Thường trú nhân (PR) đáp ứng điều kiện cư trú, nhân thân và các yêu cầu khác
Công dân Úc diện Nhập tịch (by Conferral)
Điều kiện chung
- Là thường trú nhân (PR) tại thời điểm nộp hồ sơ (không áp dụng với công dân New Zealand)
- Cư trú hợp pháp tại Úc tối thiểu 4 năm liên tục trước ngày nộp, trong đó ít nhất 12 tháng cuối với tư cách PR
- Được vắng mặt khỏi Úc dưới 12 tháng trong 4 năm và dưới 90 ngày trong 12 tháng cuối
- Dự định cư trú lâu dài tại Úc hoặc duy trì mối liên hệ chặt chẽ với Úc
- Nếu trên 18 tuổi, cần cung cấp hồ sơ lý lịch tốt
Khi xét duyệt, hồ sơ cũng yêu cầu liệt kê đầy đủ lịch sử du lịch từ khi đủ 18 tuổi.
Thi quốc tịch đa số thường dành cho nhóm 18-59 tuổi. Nhóm ≥ 60 tuổi và một số trường hợp đặc biệt được miễn thi nhưng có thể cần phỏng vấn xác minh.
Ngoại lệ: Có các diện Special Residence Requirement/variation (thủy thủ, vận động viên, nhân sự quốc phòng, v.v.). Ứng viên nên đối chiếu hướng dẫn chính thức trước khi nộp.
Cách tính điều kiện cư trú
Nếu bạn được cấp PR khi đang ở Úc (onshore), thì ngày thường trú là ngày visa PR được cấp.
Nếu bạn được cấp PR khi ở ngoài Úc (offshore), thì ngày thường trú là ngày bạn nhập cảnh vào Úc bằng visa PR đó.
Lệ phí Quốc tịch Úc diện Nhập tịch
Phí hồ sơ quốc tịch Úc diện Nhập tịch là AUD 575 (cập nhật đến 07/2025)
Trẻ <16 tuổi nộp cùng cha/mẹ trên cùng form được miễn phí
Quốc tịch Úc dành cho công dân New Zealand
Khi nhập cảnh Úc bằng hộ chiếu New Zealand và bạn chưa giữ loại visa khác, bạn thường được tự động cấp Special Category visa (SCV – subclass 444). Đây là visa tạm thời cho phép bạn ở, học và làm việc tại Úc; không phải visa thường trú.
Thời gian cư trú tại Úc trên SCV 444 được tính như thời gian thường trú cho mục đích quốc tịch. Sau đó công dân NZ (nếu đáp ứng yêu cầu cư trú hợp lệ) có thể nộp thẳng Australian citizenship by conferral mà không cần xin PR.
Quy trình xin Quốc tịch Úc
Các lý do thường bị từ chối & Cách hạn chế rủi ro
Lý do thường gặp
- Không chứng minh được nhân thân; lịch sử tên/giấy tờ không nhất quán.
- Nguy cơ an ninh quốc gia; hoặc không đạt good character (án tích, hành vi).
- Không đạt điều kiện cư trú chung và không thuộc diện xin miễn yêu cầu. Rất thường gặp với hồ sơ cấp PR offshore nhưng chưa nhập cảnh đủ 12 tháng.
- Xuất cảnh quá 90 ngày trong 12 tháng gần nhất.
- Thiếu/nhầm lịch sử xuất – nhập cảnh.
- Vừa từ bỏ quốc tịch Úc trong 12 tháng gần nhất.
Cách hạn chế
- Sắp xếp hồ sơ xuất nhập cảnh đầy đủ; lý lịch tư pháp đúng thẩm quyền.
- Kiểm tra điều kiện cư trú; nếu thiếu ngày, bạn nên cân nhắc lùi thời điểm nộp.
- Ôn tập Thi quốc tịch bằng Our Common Bond (bản chính phủ).
- Nếu ≥ 60 tuổi hoặc có khiếm khuyết phù hợp, chuẩn bị hồ sơ miễn thi và phỏng vấn.
Quốc tịch Úc không chỉ là tấm hộ chiếu, mà là cảm giác thật sự thuộc về một quê hương thứ hai. Khi đã sẵn sàng, bạn hãy chuẩn bị hồ sơ cẩn thận, và bước tới lễ tuyên thệ với sự tự tin của một công dân Úc tương lai.
Liên hệ ngay với Đại diện Di trú được cấp phép RMA của VisaEnvoy để được tư vấn chi tiết.
Cập nhật Di trú Úc 2025
Visa Đổi mới Quốc gia (subclass 858)
Visa Đổi mới Quốc gia 858 – Điều kiện đề cử NSW
Visa Đổi mới Quốc gia 858 – Điều kiện đề cử bang Nam Úc
Victoria – Điều kiện nộp đề cử visa tay nghề độc lập 2024-2025